یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع لوله‌ها، لوله‌های ساخته شده از ماده پلی‌وینیل کلراید سخت‌نشده (U-PVC) هستند که با نام تجاری لوله پلیکا شناخته می‌شوند. آشنایی با جدول سایز بندی لوله پلیکا برای مهندسان، پیمانکاران و خریداران امری ضروری به شمار می‌رود، چرا که این لوله‌ها به دلیل مزایایی مانند مقاومت بالا در برابر خوردگی و مواد شیمیایی، وزن سبک و طول عمر زیاد، در کاربردهای متنوعی از سیم‌کشی ساختمان تا انتقال فاضلاب شهری استفاده می‌شوند. در این مطلب جدول سایز بندی لوله پلیکا را ارائه داده‌ایم.
اهمیت بررسی جدول سایز بندی لوله پلیکا در پروژه‌های مختلف
اندازه‌گیری و تعیین صحیح سایز لوله بر اساس نیازهای پروژه، اولین قدم در خرید و اجرای موفق تاسیسات است. سایزهای لوله پلیکا معمولا بر اساس قطر خارجی (OD) آن‌ها و به واحد میلی‌متر (mm) تعیین می‌شود، هرچند که معادل‌سازی آن‌ها با واحد اینچ (inch) نیز در بازار رایج است. قطر لوله ارتباط مستقیمی با دبی (حجم جریان) سیال و همچنین میزان فشار قابل تحمل توسط لوله دارد. از این رو، برای هر کاربرد خاص، از فاضلاب خانگی گرفته تا انتقال آب پرفشار، باید سایز و ضخامت دیواره متناسبی انتخاب شود تا هم بتوان از عملکرد بهینه سیستم اطمینان حاصل کرد و هم جلوی هدر رفتن هزینه و زمان را گرفت.
برخی ابعاد و ملاحظات کلیدی در جدول سایز بندی لوله پلیکا عبارتند از:
- کلاس فشاری لوله (Standard Dimension Ratio – SDR)
- نوع اتصالات مورد نیاز
- میزان فضای نصب (شعاع خمش)
- انطباق با قوانین و استانداردهای ملی
- وزن واحد طول لوله
- میزان مقاومت در برابر ضربه و فشار خارجی
جدول سایز بندی لوله پلیکا
جهت انتخاب دقیق لوله، اطلاع از سایزهای متداول که در بازار ایران عرضه می‌شوند از اهمیت بالایی برخوردار است. این اندازه‌ها شامل قطر خارجی لوله هستند و هرچه سایز افزایش یابد، معمولا کاربردهای صنعتی‌تر و حجم انتقال بالاتر مدنظر قرار می‌گیرد. این دسته‌بندی در واقع یک راهنمای عملی برای مطابقت دادن اندازه لوله با نوع کاربری آن در پروژه‌های مختلف است. برای تسهیل درک این تنوع، در جدول زیر برخی از سایزهای رایج و موارد مصرف آن‌ها را شرح داده‌ایم.
| قطر خارجی (میلی‌متر) | معادل اینچ | نوع کاربرد اصلی | حوزه مصرف | توضیحات فنی و نکات انتخاب |
| 20 | ½ | برق‌کشی، عبور سیم و کابل | تاسیسات برقی، خانگی | سبک، انعطاف‌پذیر، مناسب برای مسیرهای کوتاه و پوشش کابل‌های کم‌حجم |
| 25 | ¾ | انشعابات آب سرد، برق‌کشی سبک | منازل و واحدهای اداری | در پروژه‌های کوچک برای عبور آب یا سیم کاربرد دارد |
| 32 | 1 | انشعابات فرعی آب یا فاضلاب جزئی | سیستم‌های داخلی ساختمان | جایگزین مقاوم‌تر نسبت به لوله‌های پلاستیکی نازک‌تر |
| 40 | 1¼ | خروجی سینک، روشویی یا فاضلاب سبک | تاسیسات بهداشتی داخلی | مقاوم در برابر خوردگی، نصب آسان در فضای محدود |
| 50 | 1½ | خطوط افقی فاضلاب داخلی | فاضلاب آشپزخانه، سرویس‌ها | یکی از سایزهای استاندارد فاضلاب داخلی با حجم متوسط |
| 63 | 2 | خطوط اصلی فاضلاب داخلی یا آبرسانی فرعی | مسکونی، ویلایی | تعادل مناسب بین قطر، قیمت و کارایی |
| 75 | 2½ | فاضلاب بین‌طبقه یا انتقال نیمه‌سنگین | ساختمان‌های چندطبقه | تحمل فشار بیشتر نسبت به سایزهای کوچک‌تر |
| 90 | 3 | رایزر (لوله عمودی) و خطوط اصلی فاضلاب | مسکونی و اداری | برای تخلیه فاضلاب اصلی هر طبقه استفاده می‌شود |
| 110 | 4 | خروجی فاضلاب اصلی ساختمان | صنعتی و مسکونی | پرکاربردترین سایز بازار؛ مناسب برای جمع‌آوری نهایی فاضلاب |
| 125 | 5 | شبکه فاضلاب بین‌ساختمانی | پروژه‌های عمرانی متوسط | دارای ظرفیت انتقال بالا و سازگار با سیستم‌های صنعتی |
| 160 | 6 | شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری و صنعتی | شهرداری، کارخانه‌ها | مورد استفاده در مسیرهای طولانی با حجم زیاد جریان |
| 200 | 8 | خطوط فاضلاب شهری اصلی | تاسیسات زیربنایی | مناسب برای سیستم‌های کلان انتقال فاضلاب و آب باران |
| 250 | 10 | انتقال صنعتی یا فاضلاب سنگین | صنایع بزرگ و زیرساخت‌ها | مقاوم در برابر فشار مکانیکی و محیط‌های خورنده |
| 315 | 12 | شبکه انتقال فاضلاب و پساب صنعتی | پروژه‌های شهری بزرگ | تحمل بالا در برابر فشار هیدرواستاتیک |
| 400 | 16 | انتقال حجم بالا در خطوط اصلی | شبکه فاضلاب مرکزی | استفاده در شبکه‌های اصلی شهری یا بین‌منطقه‌ای |
علاوه بر لوله‌های فاضلابی و آبرسانی که بیشترین استفاده را دارند، انواع دیگری از لوله‌های U-PVC نیز تولید می‌شوند که برای کاربردهای خاص طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، در حوزه برق‌کشی نوع خاصی از لوله‌های U-PVC به نام لوله برق خم سرد تولید می‌شود که بدون نیاز به حرارت و با استفاده از فنر مخصوص قابلیت خم شدن و شکل‌دهی در محل نصب را دارند.
پی وی سی سمنان؛ پیشرو در تولید لوله پلیکا استاندارد
شرکت پی وی سی سمنان به عنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر و پیشگام در صنعت لوله‌سازی، همواره متعهد به تولید انواع اتصالات بر اساس بالاترین استانداردهای ملی و بین‌المللی بوده است. ما با ارائه محصولات بادوام و با مشخصات فنی مطلوب، نیازهای گوناگون پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و زیرساختی را با محصولاتی با کیفیت و طول عمر بالا تامین می‌کنیم.
سوالات متداول
رایج‌ترین سایز لوله پلیکا برای فاضلاب ساختمانی کدام است؟
رایج‌ترین سایز برای خطوط اصلی فاضلاب ساختمان‌ها، لوله پلیکا با قطر خارجی ۱۱۰ میلی‌متر (معادل ۴ اینچ) است.
تفاوت اصلی لوله‌های پلیکا بر اساس فشار چیست؟
تفاوت اصلی در ضخامت دیواره لوله است؛ لوله‌های فشار قوی ضخامت بیشتری دارند و می‌توانند فشار کاری بالاتری را تحمل کنند.
لوله برق خم سرد چه مزیتی نسبت به سایر لوله‌های برقی دارد؟
مزیت اصلی لوله برق خم سرد این است که بدون نیاز به حرارت و با استفاده از فنر مخصوص، در محل نصب قابل خم شدن است و استفاده از اتصالات زانویی را کاهش می‌دهد.